| |
| Eenzijdig wijzigen van de franchiseformule, mag dat? |
|
|
|
|
 |
|
|
Wijzigingen die noodzakelijk zijn om de franchiseformule in stand te houden mag de franchisegever eenzijdig doorvoeren. Sterker nog, hij is daartoe zelfs verplicht in het belang van alle aangesloten franchisenemers. Een individuele franchisenemer zal hier dan ook mee moeten instemmen.
Andere wijzigingen die de formule ingrijpend wijzigen mogen niet zomaar eenzijdig worden doorgevoerd. Te denken valt aan situaties waarbij de franchisegever de huisstijl of het assortiment wenst te veranderen, de fee flink wil verhogen of de franchisenemer dwingt tot het doen van een forse investering. Ook al zijn deze wijzigingen ingegeven met het doel om de omzet van de franchiseformule te vergroten, of met het oog op een waardevermeerdering van de formule of een kosten reductie. Dan nog kunnen deze wijziging niet zondermeer eenzijdig worden doorgevoerd.
De afspraken die tussen franchisegever en franchisenemer zijn gemaakt in de franchiseovereenkomst of de daarmee onlosmakelijk verbonden handboeken zijn in dit geval leidend. De rechtszekerheid van beide contractspartijen is daarmee gediend. Als in de franchiseovereenkomst of een handboek niet expliciet is geregeld dat de franchisegever eenzijdig wijzigingen mag doorvoeren, dan is de uitdrukkelijke instemming daarbij nodig van de individuele franchisenemer.
Dit kan anders zijn als de franchisegever kan aantonen dat, vóór het aangaan van de franchiseovereenkomst, tussen partijen ten aanzien van bepaalde onderdelen van de franchiseformule duidelijke afspraken zijn gemaakt, op grond waarvan de franchisenemer een wijziging van de formule of een onderdeel daarvan in redelijkheid kon verwachten.
Het is om alle discussies te voorkomen dan ook van belang om in de franchiseovereenkomst concreet op te nemen dat de franchisegever het recht heeft eenzijdig de formule aan te passen. Maar ook dan zal 'nut en noodzaak' van de voorgestelde wijziging helder moeten zijn. En dient er rekening te worden gehouden met de gevolgen voor het collectief en de individuele franchisenemer.
Heldere procedure
Voorts is het nuttig om voor deze situaties een heldere procedure op te stellen waaraan alle franchisenemers zijn gebonden. Deze kan worden vastgelegd in bijvoorbeeld de franchiseovereenkomst, het reglement van de franchiseraad of de statuten van de franchisevereniging. Uiteraard is het wel van belang dat de franchisegever zich daaraan dan ook houdt en zich inspant om een meerderheid te krijgen die instemt met de voorgestelde wijziging. Franchisegever zal uitdrukkelijk aannemelijk moeten maken dat het collectieve belang van de franchisenemers en de franchiseformule daarbij gebaat is. Een individuele franchisenemer zal alleen dan niet gebonden zijn aan de wijziging, indien deze onredelijke negatieve gevolgen voor hem heeft.
Als in de franchiseovereenkomst geen eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen, dan kan een ingrijpende wijziging van de formule alleen met de instemming van alle franchisenemers worden doorgevoerd. Voert de franchisegever de wijziging door bij een franchisenemer die niet akkoord is gegaan, dan kan deze met een beroep op wanprestatie nakoming bij de franchisegever vorderen van de franchiseovereenkomst, of de franchiseovereenkomst tussentijds ontbinden en de schade die hij dan lijdt op de franchisegever verhalen.
Ook al biedt de franchiseovereenkomst daarvoor niet expliciet de mogelijkheid, dan kan het toch zijn dat de franchisenemer met een eenzijdige ingrijpende wijziging van de formule moet instemmen. Dit is het geval wanneer er sprake is van onvoorziene omstandigheden als gevolg waarvan de franchisenemer op grond van de redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten dat de franchiseformule ongewijzigd blijft. Dit zal zich niet snel voordoen, maar kan onder ander het geval zijn als gevolg van onvoorziene economische ontwikkelingen en bij overheidsmaatregelen zoals wijzigingen van wet- en regelgeving. De franchisenemer zal in dat geval wel de mogelijkheid hebben de franchiseovereenkomst te beëindigen.
Conclusie
Eenzijdig wijzigen mag, als in de franchiseovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen en er voorafgaande schriftelijke instemming is van een meerderheid. Maar ook zonder dat zijn er mogelijkheden, maar het is beter het daar niet op te laten aankomen.
Stephan The
T-Legal Advocaten Amsterdam
www.t-legal.nl |
|
| |
|
|
|
|
